Podział majątku kojarzy się z trudnymi sytuacjami często bardzo obciążającymi psychicznie, szczególnie jeśli jest to związane z takimi sytuacjami jak separacja, rozwód czy dzielenie spadku. Podjęte decyzje przy podziale majątku powinny być zatem podjęte racjonalnie, a nie pod wpływem emocji bo ich konsekwencje są długotrwałe i często już nieodwracalne. Zatem kiedy dojdzie do takiej sytuacji należy się zastanowić czy nie skorzystać z pomocy prawnika, szczególnie, że każdy przypadek jest inny i nawet jeśli znajdzie się rozwiązania czy podpowiedzi działania w Internecie to nie są to uniwersalne rozwiązania.

Czym jest majątek wspólny?

Sama definicja zawarta jest w art. 31. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczegogdzie wskazano, że majątek wspólny czy też inaczej wspólność ustawowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, a obejmuje ona „(…)przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków”.

Zatem wszystko, co zostało nabyte w trakcie trwania małżeństw jestwspólną własnością i podlega podziałowi majątku. W przypadku zaś rozwodu majątek ten zostaje podzielony na pól, chyba, że współmałżonkowie dokonają podziału w inny sposób. Warto nadmienić, że są też takie dobra, które nie podlegają podziałowi, np. spadki czy darowizny, które zostały nabyte tylko przez jednego z współmałżonków.

Co zaliczmy do majątku wspólnego?

Majątek wspólny to nic innego jak zbiór dóbr, które zostało zgromadzone przez małżonków w czasie trwania ich małżeństwa, a w jego skład wchodzą dobra ruchome, jak i nieruchome.

Art. 31. § 2. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

„1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;

4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie.”

Warto dodać, że w skład majątku zalicza się również dochody z tytułu najmu, dzierżawy, działań gospodarczych czy inwestycji. W przypadku majątku wspólnego są też takie dobra (mienie/ majątek), które będą stanowiły wyjątki od reguły.  Są to te dobra i prawa, które zostały nabyte przez jednego z współmałżonków poprzez darowiznę, w drodze nabycia spadku.

Podział majątku- w jakich sytuacjach?

Jak już wcześniej wspomniano do podziału majątku dochodzi następujących sytuacjach, przy czym pierwsza jest najczęstsza:

• Podział majątku w przypadku rozwodu,
• Podział majątku w przypadku postępowań spadkowych.

Podział majtku w przypadku rozwodu może zostać dokonany na dwa sposoby tj. poprzez pozasądowe porozumienie stron lub przez sąd w drodze postępowania sądowego:

– W przypadku podziału majątku za porozumieniem, małżonkowiespotykają się i próbują wypracować wspólnie bez udziału Sądu umowę, która uwzględnia ich wzajemne interesy. W przygotowaniu takiego porozumienia mogą pomagać prawnicy, którzy to będę czuwać nad tym, aby wypracowany podział majątku był sprawiedliwy oraz zgodny z polskim prawem.

Ten sposób na dokonanie podziału majątku pozwala na większą elastyczność, bo małżonkowie mogą co do zasady podzielić majątek w sposób przez siebie ustalony.Plusem tego rozwiązania jest fakt zaoszczędzenia czasu. Jeśli obie strony są zgodne to potrwa to krócej niż procedura sądowa.

Od strony technicznej porozumienie czy też umowamusi mieć formę aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości.

– W przypadku podziału majątku w czasie sprawy rozwodowej  –  dość rzadko sąd pozwala na dział w ramach postępowania rozwodowego, czy sprawy o podział majątku, to Sąd zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa zdecyduje o tym jak podzielić majątek.

W czasie sprawy sądowej Sąd dokonuje analizy i po takim zbadaniu sprawy dokonuje podziału.

Jak już na początku zostało wspomniane z zasady majątek wspólny dzieli się na pół, ale właśnie ze wzglądu na wymienione czynniki Sąd może zdecydować o nierównym podziale majątku tj. któremuś ze współmałżonków zasądzi większą część.

Podział majątku w przypadku postępowań spadkowychjest związany zazwyczaj z działem spadku osoby, która przed śmiercią była we wspólności majątkowej z małżonkiem.  W tym wypadku również można dokonać podziału poprzez porozumienie albo na drodze sadowej.

W pierwszym przypadku porozumienie pozwala jak wyżej wskazano na elastyczny podział uwzględniający żądania stron.

Natomiast w przypadku braku porozumienia bądź powstania konfliktu, co do podziału majątku pomiędzy spadkobierców koniecznym będzie skierowanie sprawy na drogę sądowego podziału majątku. Ogólnie w zależności od sytuacji sąd może dokonać podziału na zasadach równości lub proporcjonalności, ale na to wpływa szereg czynników.

Samego podziału majątku powstałego w wyniku spadku, czyli tzw. masę spadkową można podzielić przez  dział spadku. Ogólnie polega on na podziale majątku spadkowego pomiędzy wskazanych we wniosku spadkobierców i wskazanie jak ten podział ma wyglądać. Inaczej można powiedzieć, że jest to wskazanie co ze składników majątkowych przypadnie poszczególnym spadkobiercom, w taki sposób, aby ich wartość odpowiadała jak najdokładniej udziałowi w spadku.Warto zaznaczyć, że dział spadku możliwy jest jedynie, gdy między spadkobiercami istnieje konsensus co do podziału spadku.

Jak widać w przypadku kiedy znajdziemy się w sytuacji, gdzie z tego czy innego powodu będziemy zmuszeniu do dokonania podziału majątku warto skontaktować się z prawnikiem, który to swoja wiedza i doświadczeniem wesprze nas w dokonaniu takie podziału oraz zadba o nasze interesy. Również poprzez wyjaśnienia nam zagadnień z czym wiąże się każda sytuacja i decyzja, którą będziemy chcieli podjąć.

Na koniec warto dodać, że zagadnienia związane z podziałami majątku są na tyle rozległe, że zasługują one na osobne artykuły. Artykuł odnoszący się do podziału majątku w wyniku rozpadu małżeństwa  znajduje się już na naszej stronie.