Windykacja należności to nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca prędzej czy później może spotkać się z nierzetelnym kontrahentem, który unika zapłaty za wykonaną usługę lub dostarczony towar. W takiej sytuacji kluczowe jest szybkie podjęcie odpowiednich działań, aby odzyskać dług w sposób skuteczny i ekonomicznie opłacalny.
Wyróżniamy dwa podstawowe sposoby dochodzenia należności: windykację polubowną oraz windykację sądową. Oba te procesy mają swoje zalety i wady, a wybór odpowiedniej strategii zależy od okoliczności sprawy. W niniejszym artykule wyjaśnimy różnice między nimi, wskażemy, w jakich sytuacjach warto skorzystać z konkretnej formy windykacji oraz podpowiemy, jak skutecznie odzyskać swoje należności.
Czym jest windykacja polubowna?
Windykacja polubowna to pierwsza i najczęściej stosowana forma dochodzenia należności. Jej głównym celem jest odzyskanie długu bez konieczności angażowania sądu. Proces ten polega na podejmowaniu działań mających skłonić dłużnika do dobrowolnej spłaty zobowiązania.
Najczęściej stosowane metody windykacji polubownej
• Przypomnienia i monity – pierwszym krokiem jest wysłanie dłużnikowi przypomnienia o zaległości, np. w formie wiadomości e-mail, SMS-a lub telefonu. Warto działać szybko, ponieważ im dłużej zwlekamy, tym mniejsza szansa na skuteczne odzyskanie pieniędzy.
• Wezwanie do zapłaty – jeśli dłużnik ignoruje wcześniejsze próby kontaktu, kolejnym krokiem jest wysłanie formalnego wezwania do zapłaty. Może ono mieć charakter przedsądowy, co oznacza, że jego brak skutku może skutkować skierowaniem sprawy do sądu.
• Negocjacje z dłużnikiem – w wielu przypadkach dłużnik znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, ale jest skłonny uregulować zobowiązanie, jeśli umożliwi mu się np. spłatę ratalną. Warto rozważyć taką opcję, ponieważ może to być najszybszy sposób na odzyskanie należności.
• Ugoda – potocznie możemy ją nazwać „dogadanie się” jeżeli dłużnik wykazuje chęć współpracy, możliwe jest zawarcie ugody, w której strony ustalają nowe warunki spłaty długu.
Zalety windykacji polubownej
• Szybkość – proces polubowny może zakończyć się w ciągu kilku dni lub tygodni, w przeciwieństwie do postępowania sądowego, które trwa znacznie dłużej.
• Niższe koszty – unikanie kosztów sądowych, opłat skarbowych oraz wynagrodzeń dla biegłych i pełnomocników.
• Zachowanie relacji biznesowych – umożliwia kontynuowanie współpracy z dłużnikiem po uregulowaniu zobowiązania.
• Brak ryzyka przegranej – w sądzie zawsze istnieje ryzyko, że sprawa zostanie oddalona lub że egzekucja komornicza nie przyniesie oczekiwanych efektów.
Wady windykacji polubownej
• Brak przymusu prawnego – dłużnik może ignorować wezwania do zapłaty, co wymusza przejście do kolejnego etapu.
• Zależność od dobrej woli dłużnika – jeśli dłużnik nie zamierza spłacać długu, nie pozostaje nic innego, jak skierowanie sprawy na drogę sądową.
2. Windykacja sądowa – na czym polega?
Jeśli windykacja polubowna nie przynosi oczekiwanych efektów, kolejnym krokiem jest dochodzenie należności na drodze sądowej. Postępowanie to ma na celu uzyskanie orzeczenia sądowego, które stanie się podstawą do egzekucji komorniczej.
Windykacja sądowa składa się z kilku etapów:
1. Złożenie pozwu – wierzyciel składa pozew o zapłatę do sądu właściwego dla sprawy. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika, który pomoże sformułować roszczenie i zadba o kompletność dokumentacji.
2. Postępowanie sądowe – sąd analizuje sprawę, przeprowadza ewentualne dowody i wydaje wyrok. W przypadku bezspornych należności można skorzystać z elektronicznego postępowania upominawczego (EPU), które jest znacznie szybsze.
3. Uzyskanie tytułu wykonawczego – po uzyskaniu prawomocnego wyroku należy wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności, co umożliwia skierowanie sprawy do komornika.
4. Egzekucja komornicza – komornik przeprowadza czynności egzekucyjne, takie jak zajęcie rachunku bankowego dłużnika, wynagrodzenia czy ruchomości i nieruchomości.
Zalety windykacji sądowej
• Przymus prawny – po uzyskaniu tytułu wykonawczego dłużnik nie może ignorować zobowiązania.
• Możliwość egzekucji komorniczej – skuteczne narzędzie odzyskiwania długu, zwłaszcza gdy dłużnik posiada majątek.
• Brak potrzeby dalszych negocjacji – sprawa zostaje rozstrzygnięta przez sąd, co eliminuje konieczność ustępstw.
Wady windykacji sądowej
• Długi czas trwania – postępowanie sądowe może potrwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, zwłaszcza jeśli dłużnik wnosi sprzeciw lub odwołania.
• Koszty – opłaty sądowe, koszty zastępstwa procesowego oraz wydatki na komornika mogą być wysokie.
• Brak gwarancji skuteczności – jeśli dłużnik nie posiada majątku, egzekucja może okazać się bezskuteczna.
Kiedy warto wybrać windykację polubowną, a kiedy sądową?
• Windykacja polubowna sprawdzi się w sytuacjach, gdy dłużnik jest skłonny do współpracy i istnieje realna szansa na spłatę długu bez interwencji sądu. Jest to także lepsze rozwiązanie, gdy kwota długu jest niska, a koszty sądowe byłyby nieopłacalne.
• Windykacja sądowa jest konieczna, gdy dłużnik unika kontaktu, odmawia zapłaty lub stosuje różne metody unikania odpowiedzialności. Warto ją również rozważyć, gdy należność jest znaczna i konieczne jest uzyskanie tytułu wykonawczego.
Skuteczna windykacja wymaga odpowiedniej strategii dostosowanej do konkretnej sytuacji. Windykacja polubowna to szybsze i mniej kosztowne rozwiązanie, które sprawdza się, gdy dłużnik wykazuje chęć współpracy. Z kolei windykacja sądowa jest konieczna, gdy dłużnik unika zapłaty lub ignoruje wezwania. Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy- czasem lepiej działać stopniowo, a w innych sytuacjach nie zwlekać ze skierowaniem sprawy do sądu. Jeśli w twojej sprawie występują problemy z odzyskaniem należności, skorzystaj z pomocy naszej kancelarii.