Windykacja to proces składający się z różnych etapów, a w zależności od tego, którą stroną w tym procesie jesteś dłużnikiem czy wierzycielem to przebiega on trochę inaczej, a mianowicie chodzi tu o czynności, które w ramach każdego z etapów musisz wykonać.

Czym jest windykacja?

Słowo windykacja w ujęciu słownikowym oznacza dochodzenie swoich praw do rzeczy lub zapłaty w sposób określony w przepisach. W odniesieniu do polskich przepisów windykacja to proces odzyskiwania zaciągniętych zobowiązań (w nawiązaniu do art. 353 § 1 Kodeksu Cywilnego, gdzie „Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić”).

O windykacji można powiedzieć, że to zbiór środków czy też działań określonych w polskich przepisach prawa, które pozwalają na odzyskanie pieniędzy czy rzeczy, którą można zakończyć w sposób polubowny lub sądowy.

Słów kilka o windykacji sądowej

W całym procesie windykacji jest to etap, który następuje po działaniach polubownych. Który nie zakończył się rozwiązaniem sporu. Zazwyczaj rozpoczyna się on w momencie, kiedydłużnik odmawia spłaty zobowiązaniu, nie reaguje na próby kontaktu z nim i polubowne załatwienie sprawy lub nie dochodzi do porozumienia dłużnika z wierzycielem, co do rozwiązania sporu np. rozłożenia długu na raty czy nie uznania go.

Zatem można powiedzieć, że windykacja sądowa to dochodzenie swoichpraw do rzeczy lub zapłaty na drodze postępowania sądowego, czego efektem może być oddalenie sprawy, wydanie wyroku lub nakazu zapłaty, co z kolej jest podstawą do dalszych działań, czyli wszczęcia postepowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.

Od strony wierzyciela zanim rozpocznie się proces windykacji sądowej należy odpowiednio przygotować się. Najlepiej podjąć następujące kroki:

– sprawdzić czy roszczenie nie przedawniło się. Jest to ważne, bo w każdym przypadku Sąd prowadząc sprawę, sprawdza czy roszczenie nie uległo przedawnieniu. Jeśli okaże się, że doszło do przedawnienia to powództwo zostaje oddalone.

– o ile to możliwe należy sprawdzić czy dłużnik posiada majątek bądź posiada dochody, które mogą być źródłem spłaty jego zobowiązania. Jest to o tyle ważne, że zdobędziemy wiedzę czy uda się odzyskać w dług, a co za tym idzie czy nie narazimy się tylko na dodatkowe koszty związane z jego odzyskaniem.

– przed złożeniem pozwu o zapłatę do sądu należy wysłać do dłużnika wezwanie do zapłaty, najlepiej listem poleconym, gdyż dzięki temu mamy dowód do pozwu, że doszło do próby polubownego zakończenia sporu,

– sprawdzamy czy dłużnik nie ogłosił upadłości. Można to sprawdzić na stronach Krajowego Rejestru Zadłużonych. Jest to ważne, gdyż w przypadku, kiedydłużnik jest w stanie upadłości topowództwo zostanie oddalone.

Od strony dłużnika, jeśli znajdziemy się w sytuacji, gdzie nie jesteśmy w stanie spłacić swoich zobowiązań najlepiej spróbować porozumieć się z wierzycielem – osoba lub firmą, u której mamy dług, aby rozwiązać tą sytuację przed skierowaniem jej do sądu.

Jakie są rodzaje windykacji sądowej?

Windykację sądową, czyli tak naprawdę sprawę o zapłatę można złożyć na różne sposoby, prawidłowo mówiąc w różnych trybach. To, jaki tryb zostanie wybrany zależy jest o kilku rzeczy, np. wysokości długu czy daty, kiedy on powstał.Polskie przepisy dzielą je na cztery główne tryby postępowania sądowego:

– tryb nakazowy

– tryb upominawczy

– tryb upominawczy elektroniczny

– tryb zwykły

Postępowanie nakazowe

Rozpoznanie sprawy w tym trybie w uproszczeniu polega na złożeniu przez powoda (wierzyciela) pozwu do sądu, a sąd po zbadania dowodów załączanych do pozwu, wydaje nakazu zapłaty lub stwierdzenia braku podstaw do jego wydania. W tym postępowaniu sąd nie wyznacza rozpraw, a wyrok (nakazy zapłaty) wydawany jest zaocznie.

Do spraw rozpoznawanych w tym postępowaniu dotyczą żądania zapłaty należności pieniężnych, które są udokumentowane np. poprzez posiadanie przez wierzyciela: faktur, potwierdzeń wykonania usług bądź otrzymania towarów, ale podpisanych przez dłużnika czy teżróżnego rodzaju oświadczenia podpisane przez dłużnika o uznaniu długu np. potwierdzenie salda czy ugoda. Tego rodzaju dokumenty spełniają wymogi zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego, jako dowody świadczące – potwierdzające istnienie roszczenia.

W postępowaniu nakazowym od wydanego nakazu zapłaty pozwany (dłużnik) może wnieść zarzuty. Wniesienie takich zarzutów powoduje to, że sprawa przekazywana jest do trybu zwykłego.

Postępowanie upominawcze

Rozpoznawane sprawy w postępowaniu upominawczym dotyczą dochodzenia roszczenia o zapłatę należności pieniężnych w przypadku, gdypowód (wierzyciel) nie dysponuje dokumentami wymaganymi w trybie nakazowym, które udowadniają istnienie roszczenia.

Na ogół postępowanie upominawcze odbywa się na posiedzeniu niejawnym. W przypadku, kiedy sąd, w trakcie wstępnego rozpoznania sprawy będzie miałwątpliwości, co do zasadności żądania to może zarządzić przeprowadzenie rozprawy. Wtedy sprawa przechodzi do rozpoznania w zwykłym trybie.

Od nakazu zapłaty w tej procedurze pozwany może wnieść sprzeciw. W takim przypadku nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej. Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym nie stanowi tytułu zabezpieczenia.

Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU)

Rozpoznanie sprawy w trybie elektronicznego postępowania upominawczego wynika z wniesienia pozwu drogą elektroniczną za pośrednictwem strony e-sad.gov.pl. Złożenie pozwu w tym postępowaniu jest uproszczone, gdyż złożenie pozwu polega na uzupełnieniu gotowego formularza online. Przy czy warto zwrócić uwagę, że w tym postepowaniu nie ma wymogu dołączenia dowodów. Trzeba zaśwskazać, jakie dowody i na jaką okoliczność chcemy je powołać.

Sprawy o roszczenia pieniężne w tym trybie rozstrzyga e-sąd, który rozpatruje sprawy z całej Polski.To, co ważne to fakt, że e-sąd rozpozna sprawę, jeśli nie będzie miałwątpliwości, co do istnienia zobowiązania (roszczenia). Musi to wynikać np. z umowy, faktury VAT czy też rachunku. To, o czym należy pamiętać to fakt, że aby móc złożyć pozew w EPU termin wymagalności roszczenia nie może zapadać dawniej niż trzy lata przed datą wniesienia pozwu.

Tryb zwykły

To postępowanie cechuje się tym, że istnieje w nim spór o charakterze cywilnym pomiędzy powodem Wierzycielem), a pozwanym (dłużnikiem). Do stosowania tego trybudochodzi, gdy sprawa jest szczególnie skomplikowana (złożona) lub do jej rozstrzygnięcia sąd będzie wymagał  tzw. wiadomości specjalnych to w takim przypadku zarządzi on wezwanie do udziału w sprawie biegłego sądowego.

W postępowaniu w trybie zwykłym sąd przeprowadza rozprawę, na którą wzywa powoda i pozwanego (wraz z ich pełnomocnikami, jeśli go mają) oraz w razie potrzeby świadków czy biegłych sądowych. Tak jak inne tryby ten kończy się wydaniem wyroku lub oddaleniem roszczenia.

Zatem nie zależnie od tego, w jaki sposób zostanie skierowana windykacja sądowa najważniejszym aspektem jest prawidłowe sporządzenie pozwu, a ty samym doprowadzenia do wykazania istnienia roszczenia, a kolejnych krokach wyegzekwowania należności. W związku z tym warto zastanowić się i dobrze przemyśleć czy skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika nie będzie najlepszym wyjściem, gdyż sporządzi on pozew zgodnie z wymogami formalnymi wynikającymi z polskich przepisów oraz stanem faktycznym, jak równieżwesprze w przejściu przez postępowanie sądowe.